معماری مساجد مختلف در شهر یزد

معماری مساجد مختلف در شهر یزد در 88 صفحه word قابل ویرایش با فرمت doc

فهرست:

پیشگفتار

مقدمه

 « مسجد » در معماری ایران.

 عملكرد های مساجد مختلف

 خصوصیات فضاهای كالبدی مسجد:

 مسجد جامع

 مسجد جامع یزد

 مسجد میر چقماق

 مسجد فرط

مسجد ریگ

مسجد شاه طهماسب

مسجد و مصلی عتیق

مسجد چهل محراب

مسجد خواجه ابوالمعالی

مسجد ساباط

مسجد جامع بندر آباد

پیشگفتار

مطالب این مجموعه با عنوان بررسی تزئینات ونقوش مسجد جامع یزد جمع گرد آوری شده و سعی برآن بوده تا جایی كه متون تاریخی باقیمانده و منابع و سوابق تاریخی مسجد جامع یزد اجازه داده است به ذكر توضیحاتی راجع به مصالح و كتیبه ها و تاریخ بنای آن و تغییرات ایجاد شده بر آن در طول سالیان، بپردازیم.

 اگر چه نقوش شكل گرفته بر آن به طور عموم در تمام بناهای اسلامی ایران به چشم می خورد ولی خالی از لطف نبود كه به بررسی تزئینات این مجموعه بپردازیم زیرا مجموعه بنای مسجد جامع یزد در شهری است كه دارای بافت سنتی دست نخورده ای نسبت به بناهای شهرهای دیگر است، با این حال بناهای باستانی و اسلامی ایران همگی دارای لطف خاص خودشان هستند كه معماران تلاشگر و هنرمند با اطلاعات و دانش معماری بالابه تأ سیس بناها همت گمارده اند.

 حال چه به صورت تحقیق دانشگاهی یا هنر عنوان دیگری قطعاً علاقه و توجه شخصی و میل به دانستن در مورد عظیم تاریخی داشته باشم و به این مسیر رنگارنگ قدم گذاشته و هنر گوشه دیگری از این سرزمین را ورق بزنیم، وارد فضای زیبا و ملكوتی شویم از داخل مقرنها عبور كنیم و ایوانها را پشت سر گذارده و راه پر پیچ و خم نقوش اسلیمی و ختایی را گرفته از داخل بوته ها گذشته م مناره ها را دور بزنیم تا شاید تفحه ای از روح و ذوق هنری معمار و نقشبند این بنا از روح خسته ما گذر كند و جانی تازه به ما ببخشد.

 دیدن و مشاهده كردن این گونه هنر های تاریخی كه از سالیان باقی مانده شاید تلنگری باشد برای تمامی از تلاش افتادگان راه هنر و بروز خلاقیت و پشتكار.

مقدمه

 هنر جو هره ای است كه از ذرات هر ایرانی به فضل الهی به ودیعه نماده شده است. به همین علت جلوه های هنر در تمام مظاهر و مقوله های زندگی ایرانی مانند:‌ معماری، نقاشی ، خط وكتابت ، پارچه بافی، قالی وگلیم بافی، فلزكاری، سفالگری و ...... در طول تاریخ بروز و ظهور داشته و دنیایی از زیباییها، ذوق، خلاقیت و ابتكار را پدید آورده است.

 یكی از مظاهر انعكاس هنر ایرانی در معماری این سرزمین است هنرمند معمار ایرانی، از ابتدای كار و ازهنگام بكارگیری آجر كه ازمصالح اولیه احداث بنا به شمار می رفته زیبا ترین نقشها و طرحها را هنگام احداث دیوارها و پوششی گنبد ها وگوشواره ها، مقرنس ها و طاقنما ها خلق كرده است و در روند تكاملی آن با گره چینی، گل اندازی، گره سازی وآجر كاری خفته و رفته، شاهكار های بی نظیری را به وجود آورده است.

 هنگام استفاده از گچ با خلق گچبریهایی با نقوش هندسی، گیاهی، دنیایی از خلاقیت را كه در دنیا بی نظیر می باشد آفریده و در استفاده از چوب برای پنجره ها و درها با بهره گیری از فتونی نظیر منبت، مشبك، معرق، كنده كاری، خاتم سازی ونقاشی روی چوب، اعجاز باور نكردنی را پدید آورده است.

 برای تزیین بنا از كاشیهایی یك رنگ، هفت رنگ، معرق، طلایی و .... شیشه و آیینه در شكلها و رنگها و ابعاد گوناگون، مدد جسته و دنیایی از زیبایی و خلاقیت و هنر را عرضه كرده و همه اینها به همراه حجاریهای زیبا، بنا هایی را در جای جای ایران بر پا و استوار كرده است.

 بدون تردید تحقق این همه زیبابیها و خلاقیت جز به مدد عشق به معبود امكان پذیر نبود، چراكه بیشترین جلوه آنها را در مسجد، محراب و زیارتگاه می توان دید.

 بناهای مذهبی، همواره مورد احترام و توجه ملل و اقوام مختلف درطول تاریخ بوده است، و به لحاظ همین اهمیت، پیوسته كاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزیین نقوش به كار رفته در احداث چنین اماكنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی، نه از باب منافع اقتصادیو اغراض مادی، بلكه بر مبنای كشش و علاقه ای قلبی بر اساس گرایش فطری مردم به مكاتب الهی بروز كرده است. چه بسا مردمی كه با مشكلات و تنگناهای اقتصادی قرین بوده، اما در سرمایه گذاری برای مظاهر معنوی، از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی، از هیچگونه ایثاری فروگذار نكرده اند.

 بناهای رفیع و با شكوهی كه در طول تاریخ برای معابد، مساجد وكلیساها،‌سر برافراشته اند، با یك پشتوانه قلبی و عشق حقیقی همراه بوده است.

 در تاریخ اسلام، مسجد در رأس توجه مردم، به ویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است. در دوره هایی كه اثری ازپیشرفتهای علمی و صنعتی در هیچ كجای عالم دیده نمی شود، بر جسته ترین آثار معماری جهان، از میان مساجد بزرگ در جای مانده است،‌ اگر چه به علل گوناگون، بویژه هجوم ارتشهای متجاوز بیگانه به كشورهای اسلامی بسیاری از ابنیه مهم و مساجد تاریخی دچار تخریب و ویرانی شده و آثار مهم مكتوب و میراث فرهنگی مسلمین كه دستخوش غارت و آتش سوزی در كتابخانه های مهم جهان اسلام شده است، ما را ا زگنجینه های مهمی محروم كرده است،‌ با این حال آنچه بر جای مانده، خود دریچه ای است برای شناخت عظمت معماری به كار رفته در بنای مساجد بزرگ تاریخی، بویژه آن كه در معماری و كاشیكاری بناها، مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شكل و فرم بسیار ماهرانه تلفیق شده اند،‌ و فضایی به وجود آورده است كه انسان شیفته معنویت را بسوی خود می خواند.

جهت دریافت فایل کامل مقاله معماری مساجد مختلف در شهر یزدلطفا آن را خریداری نمایید